Dierlijke bijproducten in hondenvoer en kattenvoer

Na de uitzending van Keuringsdienst van Waarde over dierlijke bijproducten waren velen geschokt: zit er ontlasting in hondenvoer?? Anderen waren niet geschokt: “dat wisten we toch allang”. De conclusie dat er volle darmen en zieke boerderijdieren in voer terechtkomen in de vorm van dierlijke bijproducten, is door de manier waarop ze het brachten bijna logisch.

Het wordt tijd voor wat duidelijkheid. Het is jammer dat de Keuringsdienst van Waarde er de Europese Verordening niet heeft bijgepakt, of iemand heeft gebeld die verstand heeft van de regels rondom dierlijke bijproducten. Want dat geeft veel duidelijkheid. Niet over wat de bedrijven werkelijk doen, maar wel over wat wettelijk toegestaan is.

Wat zijn dierlijke bijproducten?
Dierlijke bijproducten kunnen vanalles zijn. Het is zo’n beetje alles wat niet voor menselijke consumptie bestemd is. Dit betekent niet dat alle dierlijke bijproducten niet voor menselijke consumptie geschikt is. Dierlijke bijproducten zijn er in 3 categorieen. Alleen de dierlijke bijproducten uit categorie 3, en dat zijn producten die afkomstig zijn van dieren die voor humane consumptie goedgekeurd zijn, mogen voor diervoer gebruikt worden.

Categorie 1 en 2 materiaal – Dierlijke bijproducten die niet in diervoer mogen terechtkomen
Op de website van de Nederlandse Voedsel en Warenauthoriteit (NVWA) staat beschreven welke producten er in welke categorie vallen, en wat ermee gedaan mag of moet worden. In de verordening EG nr.1069/2009 staat de informatie zeer uitgebreid beschreven.

Categorie 1

Categorie 1 materiaal is materiaal dat een risico vormt voor de gezondheid. Bijvoorbeeld materiaal dat:

• een risico vormt door een overdraagbare encefalopathie (BSE/TSE);
• verboden stoffen bevat, zoals hormonen;
• resten bevat van milieuverontreinigende stoffen;
• kadavers van bijvoorbeeld boerderijdieren, gezelschapsdieren, hobbydieren en dierentuindieren;
• wilde dieren waarvan wordt vermoed dat zij met op mens of dier overdraagbare ziekten zijn besmet
• proefdieren

Wat gebeurt er met deze producten?
Ze moeten worden verbrand, begraven of worden verwerkt met sterilisatie onder druk. Op dit moment is Rendac het enige bedrijf in Nederland die categorie 1 en 2 materiaal verwerkt, begrijp ik van de website van de NVWA. Op de website van Rendac staat dat ze de producten verwerken tot categorie 1 diermeel en dierlijk vet, wat wordt ingezet als biobrandstof voor de productie van energie in energiecentrales en cementovens en bij Rendac zelf.

Categorie 2
In deze categorie valt het slachtafval van de slager, die in de uitzending te zien waren in de bakken die werden opgehaald door Rendac. (Zie afbeelding hieronder) Onder categorie 2 materiaal valt onder andere:

• mest en de inhoud van het maag-darmkanaal;
• dierlijke producten die resten bevatten van diergeneesmiddelen;
• dieren die anders dan door slachting, voor menselijke consumptie sterven of gedood worden. Bijvoorbeeld bepaalde kadavers van boerderijen of dieren die gedood worden om dierziekte te bestrijden;
• bedorven voedingsmiddelen of vlees dat bij de keuring tijdens het slachten ongeschikt is verklaard voor humane en dierlijke consumptie.

Wat gebeurt met categorie 2 materiaal?

Wat er precies allemaal mee mag gebeuren vind je in de verordening (EG) nr. 1069/2009. In het algemeen geldt dat het op dezelfde manier als categorie 1 materiaal behandeld moet worden, maar het mag ook worden gebruikt voor:

• het maken van organische meststoffen en bodemverbeteraars (na sterillisatie onder druk)
• als compost
• omgezet in biogas (na sterillisatie onder druk)
• als het om mest gaat, mag het rechtreeks worden uitgereden op het land

Welke dierlijke bijproducten zijn wel toegestaan in diervoer?
Dierlijke bijproducten uit categorie 3 zijn toegestaan in diervoer. Dit zijn dus enkel producten van dieren die zijn goedgekeurd voor humane consumptie. In veel gevallen gaat het om producten die ook geschikt zijn voor humane consumptie, maar doordat veel mensen ze niet eten, niet worden bestemd voor humane consumptie. Zoals tong, hersenen, nieren en kippennekken.

Categorie 3 producten zijn onder andere:

• dieren die geslacht zijn in een slachthuis en na een inspectie overeenkomstig EU-wetgeving zijn goedgekeurd, maar om commerciële redenen niet voor humane consumptie geschikt zijn (zie mij uitleg hierboven);
• rauwe melk van gezonde dieren;
• hoeven, haren, veren, wol, bont, huiden en horens van dieren goedgekeurd voor humane consumptie;
• karkassen en bepaalde delen van dieren die in een slachthuis zijn geslacht en na een keuring voor het slachten geschikt zijn verklaard om voor menselijke consumptie te worden geslacht,
• karkassen en delen van dieren die voor menselijke consumptie ongeschikt zijn verklaard, maar die geen symptomen van op mens of dier overdraagbare ziekten vertoonden – pens is bijvoorbeeld niet geschikt voor mensenlijke consumptie, maar wel gezond voor honden;
• dierlijke bijproducten die ontstaan bij de productie van voor menselijke consumptie bestemde levensmiddelen – afsnijdsels zoals zenen, kanen en vette beenderen;
• keukenafval en etensresten die niet afkomstig zijn van internationale middelen van vervoer.
• bloed, placenta
• schelpen van schelpdieren en schalen van schaaldieren met weke delen of vlees
• eieren en bijproducten van eieren, zoals eierschalen
• vetweefsel

Zijn dierlijke bijproducten ongezond?
Het probleem met ongespecificeerde dierlijke bijproducten, dus wanneer er op de verpakking ‘vlees en dierlijke bijproducten’ staat, is dat je geen idee hebt welke dierlijke bijproducten erin zitten. Het kunnen bijvoorbeeld veren en hoeven zijn, waarvan de eiwitten slecht verteerbaar zijn en wat niet zoveel voedingsstoffen levert. Maar sommige dierlijke bijproducten zijn wel gezond. Lever is bijvoorbeeld een heel voedzaam product, er zit veel vitamine A en D in, en in een menu van rauwe vleesvoeding is lever ook een belangrijk onderdeel.

Zolang de fabrikant niet vertelt welke dierlijke bijproducten erin zitten, kun je er niet vanuit gaan dat het allemaal gezonde bijproducten zijn. Maar het is ook geen garantie dat er dan alleen maar slecht verteerbare bijproducten inzitten. Mijn visie is dat een fabrikant die niets te verbergen heeft, zijn ingredienten netjes allemaal op de verpakking zet.

Bronnen:
VERORDENING(EG) nr.1069/2009 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD